برای اجرا گذاشتن مهریه چقدر پول لازم است؟
مهریه در لغت به معنای صداق و کابین است و در اصطلاح حقوقی، مالی است که مرد به موجب عقد نکاح ملزم به پرداخت آن به زن می‌شود. طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، با وقوع عقد، زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند هر زمان آن را مطالبه کند. مهریه می‌تواند وجه نقد، مال منقول (مثل خودرو یا طلا) یا غیرمنقول (مثل ملک) و حتی تعهد به انجام کاری باشد. در حقوق ایران محدودیتی برای میزان مهریه وجود ندارد و زوجین آزادند هر مبلغی را توافق کنند، اما مهریه‌های سنگین به دلیل پیچیدگی‌های اجرایی، چالش‌هایی در وصول ایجاد می‌کنند. مهریه در نکاح دائم معمولاً عندالمطالبه است و در نکاح موقت، تعیین آن ضروری و اغلب عندالمطالبه است، مگر شرط خلاف.
مبانی قانونی مهریه
نظام حقوقی ایران با تکیه بر فقه امامیه و قوانین موضوعه، حق مهریه را به رسمیت می‌شناسد. ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، مالکیت زن را تأیید می‌کند و ماده ۱۰۷۸، هر مال قابل تملکی را به‌عنوان مهریه مجاز می‌داند. ماده ۲۰ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱، رسیدگی فوری به دعاوی مهریه را به دادگاه خانواده محول کرده و قانون اجرای احکام مدنی، توقیف و فروش اموال زوج را برای وصول مهریه پیش‌بینی می‌کند. این سازوکارها، مهریه را به‌عنوان دینی ممتاز با اولویت پرداخت در دیون زوج قرار داده است.
زمان مطالبه مهریه
زن می‌تواند در هر زمان پس از عقد، مهریه را مطالبه کند. این حق در دوران زوجیت (به دلیل نیاز مالی یا اختلاف)، پس از طلاق (به‌ویژه اگر مرد درخواست طلاق داده باشد)، یا پس از فوت زوج (از ماترک) قابل اعمال است. مطالبه، مستلزم طی فرآیند قانونی است که هزینه‌هایی به دنبال دارد.
هزینه‌های اولیه برای اجرا گذاشتن مهریه
اولین گام، تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده است. این دادخواست باید شامل مشخصات زوجین، میزان مهریه و مدارک عقد باشد و بهتر است توسط وکیل تنظیم شود. پس از آن، دادگاه وقت رسیدگی تعیین می‌کند و در صورت اثبات، حکم پرداخت صادر می‌شود. هزینه‌های اولیه شامل موارد زیر است:
- هزینه دادرسی: بر اساس تعرفه قانونی و مبلغ مهریه محاسبه می‌شود (معمولاً ۲ تا ۳ درصد)، که با افزایش مهریه، درصد کاهش می‌یابد.
- هزینه اوراق قضایی: برای ابلاغ، مبلغ ناچیزی است.
- حق‌الوکاله وکیل (اختیاری): اگرچه اجباری نیست، استفاده از وکیل به دلیل پیچیدگی‌ها توصیه می‌شود. حق‌الوکاله بسته به مبلغ مهریه، پیچیدگی پرونده و توافق با وکیل متغیر است.
هزینه‌های کارشناسی و ارزیابی اموال
اگر مهریه نقدی نباشد یا زوج از پرداخت خودداری کند، توقیف و فروش اموال لازم می‌شود. این فرآیند توسط کارشناسان رسمی دادگستری انجام می‌شود که هزینه‌اش بر عهده زن است و بستگی به نوع و ارزش اموال دارد. مراحل شامل درخواست کارشناسی، تعیین کارشناس، ارزیابی و امکان اعتراض به گزارش است. هزینه کارشناسی با تنوع اموال افزایش می‌یابد.
هزینه‌های اجرایی و توقیف اموال
پس از صدور حکم و عدم پرداخت داوطلبانه، زن می‌تواند با درخواست اجراییه، اموال زوج را توقیف کند. هزینه‌های اجرایی شامل:
- هزینه صدور اجراییه: مبلغ اندک.
- هزینه توقیف: شامل رفت‌وآمد مأمور، نگهداری اموال و آگهی مزایده.
- حق‌الزحمه مأمور: درصدی از مبلغ وصول‌شده.
فرآیند شامل شناسایی، توقیف، ارزیابی مجدد (برای اموال غیرمنقول) و فروش از طریق مزایده است.
مسئولیت پرداخت هزینه‌ها
اصلأ، زوج به‌عنوان محکوم‌علیه مسئول جبران هزینه‌هاست، زیرا عدم پرداخت مهریه سبب خسارت می‌شود. اما در عمل، زن ابتدا هزینه‌های دادرسی، کارشناسی و اجرایی را پیش‌پرداخت می‌کند و پس از حکم، می‌تواند آن‌ها را از زوج مطالبه کند. این موضوع برای زنانی که توانایی مالی محدودی دارند، چالش‌برانگیز است.
چالش‌های اجرا گذاشتن مهریه در تهران
تهران به‌عنوان کلان‌شهری پرجمعیت و با حجم بالای دعاوی، فرآیند اجرای مهریه را با چالش‌هایی مواجه کرده است. تراکم پرونده‌ها در دادگاه‌های خانواده، تأخیر در رسیدگی و افزایش هزینه‌های زندگی، فشار مالی بر زنان را بیشتر کرده است. همچنین، پیدا کردن اموال قابل توقیف در شهری با املاک گران‌قیمت و معاملات پیچیده، دشوار است. در این شرایط، استفاده از وکلای مجرب تهران که با شرایط خاص این شهر آشنا هستند، می‌تواند شانس موفقیت را افزایش دهد و هزینه‌ها را مدیریت کند.
راه‌های کاهش هزینه‌ها
برای کاهش هزینه‌ها:
- مشاوره رایگان: نهادهای حمایتی خدمات حقوقی رایگان ارائه می‌دهند.
- سازش با زوج: توافق، کم‌هزینه‌ترین راه است.
- وکیل معاضدتی: برای افراد کم‌بضاعت، از کانون وکلا قابل درخواست است.
- مدیریت هزینه‌ها: انتخاب کارشناس مناسب و مذاکره با دادگاه.
پرسش‌های متداول
- وکیل لازم است؟
خیر، اما وکیل به دلیل پیچیدگی‌ها کمک‌کننده است. - بدون مال زوج چی؟
دادگاه می‌تواند مهریه را تقسیط کند یا در صورت اثبات اعسار، معافیت بدهد. - هزینه‌ها برگشت‌پذیرند؟
بله، پس از حکم، از زوج قابل مطالبه است.
نتیجه‌گیری
اجرای مهریه نیازمند صرف هزینه (دادرسی، وکالت، کارشناسی، اجرایی) و زمان است که به مبلغ مهریه و پیچیدگی پرونده بستگی دارد. این حق قانونی زوجه با سازوکارهای قضایی حمایت می‌شود. برای کاهش هزینه‌ها، از مشاوره رایگان، سازش و وکیل معاضدتی استفاده کنید. توصیه می‌شود پیش از اقدام، با وکیل متخصص مشورت کنید تا با کمترین هزینه، حق‌تان را وصول کنید.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "برای اجرا گذاشتن مهریه چقدر پول لازم است؟" هستید؟ با کلیک بر روی خانواده, کسب و کار ایرانی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "برای اجرا گذاشتن مهریه چقدر پول لازم است؟"، کلیک کنید.