دیه زن به چه کسانی تعلق میگیرد؟

دیه زن در قانون ایران به اولیای دم او تعلق می گیرد و مانند سایر ترکه متوفی، پس از کسر بدهی ها و مهریه (در صورت وجود)، بر اساس قوانین ارث بین ورثه تقسیم می شود. ورثه قانونی شامل شوهر، فرزندان و والدین، و در صورت نبود آن ها، سایر خویشاوندان نسبی می شوند. این راهنما به صورت جامع و دقیق به بررسی تمامی حالات تعلق و تقسیم دیه زن می پردازد تا ابهامات موجود در این زمینه را برطرف سازد.

پس از بروز حوادث ناگوار و فوت یک زن، یکی از دغدغه های اصلی خانواده ها و بازماندگان، آشنایی با قوانین مربوط به دیه و نحوه تقسیم آن است. پیچیدگی های قانونی و تفاوت سهم الارث هر یک از ورثه در شرایط مختلف، موجب سردرگمی بسیاری از افراد می شود. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای کامل و قابل اتکا، تمامی سناریوهای تعلق دیه زن را از نظر قانونی و شرعی مورد بررسی قرار می دهد و به سوالات رایج در این حوزه پاسخ می دهد.

دیه زن: مبانی قانونی، اصول کلی و ماهیت حقوقی

پیش از ورود به بحث تقسیم دیه زن، لازم است با تعریف دیه و مبانی قانونی آن آشنا شویم. دیه در قانون مجازات اسلامی، مقدار مال معینی است که به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت یا جنایات عمدی در مواردی که به هر جهت قصاص ندارد، مقرر شده است (ماده ۴۴۸ قانون مجازات اسلامی). ماهیت حقوقی دیه پس از تعلق به متوفی، در حکم ترکه اوست و بین ورثه تقسیم می شود. این بدان معناست که دیه، اگرچه ابتدا به شخص فوت شده تعلق می گیرد، اما عملاً پس از فوت، جزو دارایی های او محسوب شده و تابع قواعد ارث قرار می گیرد.

نقش و مفهوم «اولیای دم» و «ورثه قانونی» در تعیین صاحبان دیه بسیار حائز اهمیت است. اولیای دم یا ورثه قانونی، افرادی هستند که طبق قانون مدنی و فقه، از متوفی ارث می برند. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، استثنای عدم ارث بری بستگان مادری از دیه است. طبق تبصره ماده ۴۵۲ قانون مجازات اسلامی، ورثه مقتول، به جز بستگان مادری، به نسبت سهم الارث، از دیه مقتول نیز ارث می برند. این تبصره صراحتاً بیان می کند که در تقسیم دیه، تنها خویشاوندان نسبی پدری و یا کسانی که از طریق شوهر به زن متوفی مرتبط می شوند، سهم می برند و بستگان مادری از این ارث محروم هستند.

پیش از تقسیم دیه بین ورثه، لازم است بدهی های متوفی، از جمله مهریه همسرش (در صورت وجود و مطالبه)، از محل دیه پرداخت شود. این امر بر اساس قواعد عمومی ارث است که پرداخت دیون متوفی بر تقسیم ماترک او اولویت دارد. در نتیجه، دیه ابتدا صرف تسویه دیون و سپس مابقی آن بین ورثه قانونی تقسیم می گردد.

تقسیم دیه زن در حالت های مختلف تاهل و وجود ورثه (تحلیل سناریو به سناریو)

نحوه تقسیم دیه زن بسته به وضعیت تاهل او (متاهل یا مجرد) و همچنین وجود یا عدم وجود ورثه مختلف (فرزند، پدر، مادر، خواهر، برادر و…) متفاوت است. در این بخش، به بررسی دقیق و سناریو به سناریوی این حالات می پردازیم.

۱. دیه زن متاهل به چه کسانی تعلق میگیرد؟ (شامل تمام حالت های ورثه)

در صورتی که زن فوت شده در زمان حادثه متاهل باشد، ورثه او علاوه بر خویشاوندان نسبی، شامل شوهر نیز می شود. سهم شوهر و سایر ورثه بستگی به وجود فرزند و والدین دارد.

الف) زن متاهل دارای فرزند (پسر/دختر)

این حالت یکی از رایج ترین سناریوهاست که در آن زن متوفی، شوهر و حداقل یک فرزند (چه پسر و چه دختر) در قید حیات دارد. سهم هر یک از ورثه در این وضعیت به شرح زیر است:

• سهم شوهر: شوهر متوفی در صورت وجود فرزند، یک چهارم دیه کامل را به عنوان سهم الارث دریافت می کند. این حکم بر اساس ماده ۸۶۲ و ۸۹۸ قانون مدنی است که سهم الارث زوج را در صورت وجود اولاد متوفی، یک چهارم تعیین می کند.
• سهم فرزندان: پس از کسر سهم شوهر و والدین (در صورت وجود)، باقیمانده دیه بین فرزندان تقسیم می شود. نحوه تقسیم بین فرزندان بر اساس ماده ۹۰۷ قانون مدنی است که پسر دو برابر دختر ارث می برد. به عنوان مثال، اگر یک پسر و یک دختر باشد، دیه باقیمانده به سه سهم تقسیم می شود که دو سهم برای پسر و یک سهم برای دختر است.
• سهم پدر و مادر: اگر پدر و مادر زن متوفی نیز در قید حیات باشند، هر کدام یک ششم از دیه را دریافت می کنند. این حکم بر اساس ماده ۸۶۲ و ۹۰۶ قانون مدنی است.

در تقسیم دیه زن متاهل دارای فرزند، سهم شوهر یک چهارم، سهم پدر و مادر هر کدام یک ششم است و مابقی بین فرزندان تقسیم می شود، با این شرط که سهم پسر دو برابر دختر است.

مثال کاربردی: فرض کنید زن متاهلی در اثر حادثه ای فوت کرده است. او یک شوهر، یک پسر، یک دختر، و پدر و مادری در قید حیات دارد. میزان دیه کامل در سال جاری X تومان است.

1. سهم شوهر: یک چهارم دیه کامل = X/4
2. سهم پدر: یک ششم دیه کامل = X/6
3. سهم مادر: یک ششم دیه کامل = X/6
4. باقیمانده دیه: X – (X/4 + X/6 + X/6) = X – (3X/12 + 2X/12 + 2X/12) = X – (7X/12) = 5X/12
5. تقسیم باقیمانده بین فرزندان: باقیمانده (5X/12) بین پسر و دختر به نسبت ۲ به ۱ تقسیم می شود. این یعنی مجموعاً ۳ سهم (۲ سهم برای پسر، ۱ سهم برای دختر).

• سهم پسر: (۲/۳) * (5X/12) = 10X/36
• سهم دختر: (۱/۳) * (5X/12) = 5X/36

ب) زن متاهل بدون فرزند

اگر زن متوفی فرزند نداشته باشد، نحوه تقسیم دیه او متفاوت خواهد بود:

• سهم شوهر: در این حالت، سهم شوهر به یک دوم (نصف) دیه کامل افزایش می یابد. (ماده ۸۶۲ و ۸۹۹ قانون مدنی).
• سهم پدر و مادر:
  • اگر پدر و مادر هر دو در قید حیات باشند: مادر یک سوم از کل دیه را می برد و پدر مابقی دیه را دریافت می کند. (ماده ۹۰۶ قانون مدنی).
  • اگر فقط مادر در قید حیات باشد: مادر یک سوم دیه را می برد و بقیه به شوهر و سایر ورثه (طبقات بعدی) می رسد (در صورت نبود شوهر).
  • اگر فقط پدر در قید حیات باشد: پدر سهم بیشتری خواهد داشت.

مثال کاربردی: زن متاهلی بدون فرزند، با شوهر و مادر در قید حیات، فوت کرده است. میزان دیه کامل Y تومان است.

1. سهم شوهر: یک دوم دیه کامل = Y/2
2. سهم مادر: یک سوم دیه کامل = Y/3
3. باقیمانده دیه: Y – (Y/2 + Y/3) = Y – (3Y/6 + 2Y/6) = Y – (5Y/6) = Y/6
4. باقیمانده Y/6 به پدر تعلق می گیرد (اگر پدر هم در قید حیات بود)؛ در غیر این صورت به طبقات بعدی ارث می رسد.

ج) زن متاهل بدون شوهر (طلاق گرفته یا فوت شوهر) اما با فرزند

در صورتی که زن پیش از فوت، طلاق گرفته باشد و یا شوهرش فوت کرده باشد، و خود دارای فرزند باشد، دیه او به این صورت تقسیم می شود:

• سهم فرزندان: تمام دیه (پس از کسر سهم والدین، در صورت وجود) بین فرزندان تقسیم می شود. باز هم با رعایت نسبت پسر دو برابر دختر (ماده ۹۰۷ قانون مدنی).
• سهم پدر و مادر: اگر پدر و مادر متوفی در قید حیات باشند، هر کدام یک ششم از دیه را دریافت می کنند (ماده ۹۰۶ قانون مدنی).

د) زن متاهل بدون شوهر و بدون فرزند (و بدون والدین)

در شرایطی که زن متوفی نه شوهر دارد، نه فرزند و نه پدر و مادر، دیه او به طبقات بعدی ارث می رسد. طبقات ارث در قانون مدنی شامل سه طبقه اصلی است:

1. طبقه اول: پدر، مادر، اولاد و اولادِ اولاد (نوه ها).
2. طبقه دوم: اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ)، برادر و خواهر و اولاد آن ها (خواهرزاده و برادرزاده).
3. طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آن ها (عموزاده، عمه زاده، دایی زاده، خاله زاده).

در این حالت، دیه به خواهر و برادران زن (اگر در قید حیات باشند) تعلق می گیرد و سهم برادر دو برابر خواهر است (ماده ۹۰۸ و ۹۰۹ قانون مدنی). اگر خواهر و برادر هم نباشند، به فرزندان آن ها (خواهرزاده و برادرزاده) می رسد. در صورت عدم وجود هیچ یک از این افراد، نوبت به طبقه سوم (عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندانشان) می رسد و بر اساس نسبت های ارثی، دیه بین آن ها تقسیم خواهد شد.

مثال کاربردی: زن فوت شده ای که شوهر، فرزند و والدین ندارد، اما یک خواهر و یک برادر دارد. دیه بین خواهر و برادر به نسبت ۱ به ۲ (خواهر یک سهم، برادر دو سهم) تقسیم می شود.

۲. دیه زن مجرد به چه کسانی تعلق میگیرد؟ (شامل تمام حالت های ورثه)

زمانی که زن متوفی مجرد است (هرگز ازدواج نکرده یا مطلقه و بدون همسر جدید)، تقسیم دیه او متفاوت از زن متاهل است، چرا که سهم شوهر از میان می رود.

الف) زن مجرد دارای پدر و مادر

در صورتی که زن مجرد دارای پدر و مادر باشد، و فرزند و همسر نداشته باشد:

• سهم پدر: پدر دو سوم دیه را دریافت می کند.
• سهم مادر: مادر یک سوم دیه را دریافت می کند.

این تقسیم بر اساس ماده ۸۶۲ و ۹۰۷ قانون مدنی است که در صورت نبود فرزند، پدر و مادر را در طبقه اول ورثه قرار می دهد و سهم آن ها را مشخص می کند.

مثال کاربردی: زن مجردی فوت کرده که تنها ورثه او پدر و مادرش هستند. دیه کامل Z تومان است. سهم پدر ۲Z/۳ و سهم مادر Z/۳ خواهد بود.

ب) زن مجرد بدون پدر و مادر (و بدون فرزند)

اگر زن مجرد فوت شده، نه فرزندی داشته باشد و نه پدر و مادر، دیه او به طبقات بعدی ارث می رسد:

• سهم خواهر و برادر: در صورت وجود خواهر و برادر، دیه بین آن ها تقسیم می شود. سهم برادر دو برابر خواهر است (ماده ۹۰۸ و ۹۰۹ قانون مدنی).
• سایر خویشاوندان نسبی: اگر خواهر و برادر نیز نباشند، دیه به فرزندان آن ها (خواهرزاده و برادرزاده) می رسد. در صورت عدم وجود این افراد، نوبت به طبقه سوم ارث یعنی عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندانشان می رسد.

مثال کاربردی: زن مجردی فوت کرده که نه والدین دارد و نه فرزند، اما دارای دو خواهر و یک برادر است. دیه بین سه نفر تقسیم می شود به این صورت که برادر دو سهم و هر خواهر یک سهم می برد.

ج) زن مجرد با نوه (فرزندِ فرزندِ فوت شده)

در صورتی که زن مجرد فرزند مستقیم نداشته باشد، اما نوه هایی (فرزندانِ فرزندانِ فوت شده اش) در قید حیات باشند، نوه ها جایگزین فرزندان می شوند و سهم الارث آن ها را به ارث می برند. این امر با رعایت اصل اقرب به میت اقدم (نزدیک تر به متوفی، مقدم است) و به نسبت سهم الارث والدینشان (پسر دو برابر دختر) انجام می شود. به عنوان مثال، اگر زن یک نوه پسر از یک فرزند فوت شده داشته باشد و یک نوه دختر از فرزند فوت شده دیگر، نوه پسر دو برابر نوه دختر ارث می برد.

۳. دیه زن باردار و جنین فوت شده

مسئله دیه جنین فوت شده، بخصوص در مواردی که مادر باردار فوت می کند، دارای جزئیات حقوقی خاصی است. دیه به جنین تنها در صورتی تعلق می گیرد که جنین زنده متولد شود، حتی اگر برای یک لحظه باشد و سپس فوت کند. اگر جنین در رحم مادر فوت کند، دیه به او تعلق نمی گیرد، اما در صورتی که در اثر حادثه، جنین آسیب ببیند و پس از زنده متولد شدن، فوت کند، دیه کامل جنین به ورثه او می رسد.

نحوه تقسیم دیه جنین بین ورثه مادر و سایر وراث احتمالی، تابع قوانین ارث است. اگر جنین پس از تولد زنده و سپس فوت کند، ورثه او والدین و سایر خویشاوندانش (اگر والدین نباشند) خواهند بود. میزان دیه جنین در مراحل مختلف رشد آن (نطفه، علقه، مضغه و…) متفاوت است و در قانون مجازات اسلامی به تفصیل بیان شده است، اما برای اطلاع دقیق تر باید به مواد قانونی مربوطه مراجعه کرد.

برابری دیه زن و مرد در حوادث رانندگی و نقش شرکت های بیمه

یکی از مهم ترین تحولات قانونی در سال های اخیر، برابری دیه زن و مرد در حوادث رانندگی است. این موضوع با تصویب قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث بر اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه (مصوب ۱۳۹۵) محقق شد. طبق این قانون، شرکت های بیمه موظفند دیه کامل (برابر دیه مرد) را به زیان دیدگان حوادث رانندگی، صرف نظر از جنسیت آن ها، پرداخت کنند.

در مواردی که دیه زن به دلیل قوانین عمومی دیات کمتر از دیه مرد تعیین شده باشد (مثلاً در قتل عمدی که قصاص مطرح است)، مفهوم «مابه التفاوت دیه» مطرح می شود. طبق تبصره ۲ ماده ۴ قانون بیمه اجباری، مابه التفاوت دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی از «صندوق تامین خسارات بدنی» پرداخت خواهد شد. این صندوق با هدف جبران خسارت زیان دیدگانی که مسئول حادثه مقصر نیست، ناشناس است، یا فاقد بیمه نامه معتبر است، و همچنین برای پوشش مابه التفاوت دیه در این گونه موارد تأسیس شده است.

آیا این برابری در تمام انواع دیه صادق است؟ خیر. برابری دیه زن و مرد عمدتاً در حوادث رانندگی و در مواردی که دیه از طریق شرکت های بیمه پرداخت می شود، صادق است. در جرایم عمدی مانند قتل عمد، هنوز تفاوت هایی در قوانین قصاص و دیه وجود دارد که لازم است با جزئیات حقوقی آن آشنا بود. این برابری، گام مهمی در جهت عدالت جنسیتی در زمینه جبران خسارات بدنی محسوب می شود.

فرآیند مطالبه و دریافت دیه زن: مراحل عملیاتی و مدارک لازم

پس از مشخص شدن تعلق دیه و سهم الارث هر یک از ورثه، نوبت به فرآیند عملیاتی مطالبه و دریافت دیه می رسد. این فرآیند معمولاً شامل مراحل زیر و تهیه مدارک خاصی است:

1. اخذ گواهی فوت: اولین قدم، دریافت گواهی فوت متوفی از اداره ثبت احوال است.
2. تنظیم گزارش حادثه: در صورت وقوع حادثه، گزارش نیروی انتظامی، پزشکی قانونی و اورژانس (در صورت لزوم) باید جمع آوری شود. این گزارشات مبنای تشخیص علت فوت و مقصر حادثه هستند.
3. تشکیل پرونده در مراجع قضایی: در ابتدا باید پرونده قضایی تشکیل و مقصر حادثه شناسایی و میزان تقصیر او (در صورت وجود) مشخص شود. حکم دادگاه مبنی بر محکومیت به پرداخت دیه از اهمیت بالایی برخوردار است.
4. دریافت گواهی انحصار وراثت: این گواهی که توسط شورای حل اختلاف صادر می شود، تعیین می کند که ورثه قانونی متوفی چه کسانی هستند و سهم الارث هر یک چقدر است. گواهی انحصار وراثت خود دارای دو نوع محدود و نامحدود است که بسته به میزان ترکه و دیه، نوع آن متفاوت خواهد بود.
5. مدارک هویتی ورثه: شناسنامه و کارت ملی تمامی ورثه قانونی الزامی است.
6. مدارک پزشکی قانونی: تمامی مدارک مربوط به معاینات پزشکی قانونی، علت فوت و میزان صدمات وارده (در صورت جراحت پیش از فوت) باید تهیه شود.
7. مراجعه به شرکت بیمه (در صورت وجود بیمه نامه): اگر مسئول حادثه دارای بیمه نامه شخص ثالث باشد، ورثه باید با مدارک فوق به شرکت بیمه مراجعه کرده و درخواست پرداخت دیه را ارائه دهند.
8. پیگیری از صندوق تامین خسارات بدنی: در مواردی که دیه از طریق بیمه پرداخت نمی شود یا نیاز به پرداخت مابه التفاوت دیه زن و مرد است، باید از طریق صندوق تامین خسارات بدنی پیگیری شود.

نکات مهم: تکمیل دقیق فرم ها و پیگیری مستمر پرونده در مراجع قضایی و شرکت های بیمه ضروری است. زمان تقریبی دریافت دیه بسته به پیچیدگی پرونده، کامل بودن مدارک و همکاری مراجع مختلف، متغیر است و ممکن است از چند ماه تا حتی چند سال به طول بیانجامد.

نکات حقوقی تکمیلی و توصیه های مهم

برای اطمینان از احقاق کامل حقوق ورثه و جلوگیری از بروز هرگونه خطا یا تأخیر در فرآیند دریافت دیه، توجه به نکات حقوقی و توصیه های زیر حائز اهمیت است:

• اهمیت اخذ گواهی انحصار وراثت: همانطور که اشاره شد، گواهی انحصار وراثت سند رسمی است که ورثه قانونی و میزان سهم الارث آن ها را مشخص می کند. بدون این گواهی، امکان تقسیم و دریافت دیه وجود نخواهد داشت. ضروری است ورثه در اسرع وقت نسبت به اخذ گواهی انحصار وراثت (محدود یا نامحدود) اقدام کنند.
• نقش حیاتی وکیل متخصص: پیچیدگی قوانین مربوط به دیه و ارث، لزوم بهره گیری از مشاوره وکلای متخصص در این زمینه را دوچندان می کند. یک وکیل مجرب می تواند در تمامی مراحل، از تنظیم دادخواست و جمع آوری مدارک تا پیگیری پرونده در مراجع قضایی و شرکت های بیمه و نهایتاً تقسیم دیه، راهنمایی های لازم را ارائه دهد و از بروز اشتباهات حقوقی جلوگیری کند.
• مسائل مربوط به صلح دیه و توافق بین وراث: ورثه می توانند با توافق و صلح دیه، نحوه تقسیم آن را بین خودشان تعیین کنند، مشروط بر اینکه این توافق با رضایت کامل و آگاهی همه ورثه صورت گیرد. این توافقات باید به صورت کتبی و رسمی تنظیم شوند تا از بروز اختلافات بعدی جلوگیری شود.
• موارد خاص: عدم وجود هیچ وارثی: در صورتی که زن متوفی هیچ وارثی در طبقات سه گانه ارث نداشته باشد، دیه او به عنوان اموال بلاصاحب به دولت تعلق می گیرد و تحت عنوان «مال بلاوارث» به حساب بیت المال واریز می شود.
• پرداخت دیون و وصایا قبل از تقسیم: همواره باید به این نکته توجه داشت که دیون و واجبات مالی متوفی (مانند مهریه همسر و بدهی های دیگر) و همچنین وصایای او (تا یک سوم اموال)، بر تقسیم دیه بین ورثه اولویت دارند. ابتدا این موارد تسویه شده و سپس مابقی دیه تقسیم می گردد.

سوالات متداول

سوالات متداول

سهم نوه از دیه مادربزرگ چقدر است؟

نوه در صورتی از دیه مادربزرگ سهم می برد که هیچ فرزند مستقیمی از مادربزرگ (یعنی پدر یا مادر نوه) در قید حیات نباشد. در این صورت، نوه جایگزین فرزند فوت شده خود می شود و سهم الارث او را دریافت می کند، با رعایت نسبت پسر دو برابر دختر.

آیا می توان سهم الارث دیه را به صورت توافقی تغییر داد؟

بله، پس از آنکه دیه به ورثه قانونی تعلق گرفت و سهم هر یک مشخص شد، ورثه می توانند با توافق و رضایت کامل یکدیگر، سهم خود را به شخص دیگری واگذار کرده یا نحوه تقسیم آن را به صورت صلح یا مصالحه تغییر دهند. این توافق باید به صورت کتبی و رسمی باشد.

اگر زن بدهکار باشد، آیا دیه او صرف پرداخت بدهی ها می شود؟

بله، همانند سایر دارایی های متوفی، دیه زن نیز ابتدا صرف پرداخت دیون و بدهی های او (مانند مهریه یا سایر بدهی های مالی) می شود و پس از تسویه کامل بدهی ها، مابقی آن بین ورثه تقسیم خواهد شد.

آیا بستگان مادری زن از دیه او ارث می برند؟

خیر، بر اساس تبصره ماده ۴۵۲ قانون مجازات اسلامی، بستگان مادری از دیه ارث نمی برند و در تقسیم دیه، تنها خویشاوندان نسبی پدری و زوج یا زوجه سهم می برند.

در چه شرایطی دیه زن به خواهر و برادر او می رسد؟

دیه زن زمانی به خواهر و برادر او می رسد که متوفی نه فرزند، نه شوهر، و نه پدر و مادری در قید حیات داشته باشد. در این صورت، خواهر و برادر در طبقه دوم ارث قرار گرفته و دیه را به نسبت سهم الارث خود (برادر دو برابر خواهر) دریافت می کنند.

چه مدت زمانی برای مطالبه دیه زن وجود دارد؟

در قانون ایران، مطالبه دیه مهلت خاصی ندارد و حق مطالبه آن تا زمانی که پرونده قضایی و مسئولیت مقصر روشن نشده باشد، باقی است. اما بهتر است هر چه سریع تر نسبت به پیگیری و مطالبه آن اقدام شود تا از پیچیدگی های احتمالی جلوگیری گردد.

آیا سهم دیه زن فوت شده در حین زایمان با سایر موارد متفاوت است؟

نحوه تقسیم دیه زن فوت شده در حین زایمان از لحاظ وراث تفاوتی با سایر موارد فوت ندارد و تابع همان قوانین ارثی است که پیش تر توضیح داده شد. اما ممکن است جنین نیز آسیب دیده باشد که در این صورت دیه جداگانه ای برای جنین (در صورت زنده متولد شدن) تعلق می گیرد.

آیا دیه زن مسلمان و غیرمسلمان تفاوتی دارد؟

بله، در قوانین فقهی و حقوقی ایران، دیه مسلمان و غیرمسلمان دارای تفاوت است. دیه غیرمسلمان نصف دیه مسلمان است. البته در حوادث رانندگی، بر اساس قانون بیمه اجباری شخص ثالث، دیه تمام افراد (مسلمان و غیرمسلمان، زن و مرد) برابر پرداخت می شود و مابه التفاوت آن از صندوق تامین خسارات بدنی تامین می گردد.

نتیجه گیری

تعلق دیه زن یکی از موضوعات حقوقی مهم و گاه پیچیده است که آگاهی از جزئیات آن برای خانواده ها و وراث متوفی اهمیت فراوانی دارد. دیه زن، پس از فوت او، در حکم ترکه اوست و بر اساس قوانین ارث، بین ورثه قانونی شامل شوهر، فرزندان، پدر و مادر، و در صورت نبود آن ها، سایر خویشاوندان نسبی تقسیم می شود. سهم هر یک از این ورثه بر اساس وضعیت تاهل و ترکیب خانوادگی متوفی، تفاوت هایی دارد که در این مقاله به تفصیل بررسی شد.

مبنای قانونی دیه در قانون مجازات اسلامی و نحوه تقسیم آن در قانون مدنی به روشنی بیان شده است. همچنین، باید توجه داشت که بستگان مادری از دیه ارث نمی برند و پیش از تقسیم دیه، بدهی ها و مهریه متوفی باید پرداخت شود. تحولات قانونی اخیر، بخصوص در مورد برابری دیه زن و مرد در حوادث رانندگی که توسط شرکت های بیمه و صندوق تامین خسارات بدنی پرداخت می شود، گامی مهم در جهت عدالت بوده است.

با توجه به جنبه های فنی و حقوقی این موضوع، اکیداً توصیه می شود که وراث در تمامی مراحل مطالبه، پیگیری و تقسیم دیه، از مشاوره و راهنمایی وکلای متخصص در امور حقوقی و دعاوی دیه بهره مند شوند. این امر می تواند به تسریع روند، جلوگیری از بروز اشتباهات احتمالی و احقاق کامل حقوق تمامی ورثه کمک شایانی کند.