مروری بر مهمترین رویدادهای اقلیمیِ جهان در سال گذشته

بر اساس تجزیه و تحلیل جدید صندوق نجات کودکان (Save the Children)، بیش از 12 هزار نفر در سال گذشته میلادی (2023) در سراسر جهان به دلیل سیل، آتش سوزی های جنگلی، طوفان و رانش زمین جان خود را از دست دادند.

به گزارش ووکس، این آمار 30 درصد بیشتر از سال 2022 میلادی است. در حدود 240 رویداد مرتبط با آب و هوا در سال 2023 ثبت شده است و پایگاه بین المللی بلایای طبیعی EM-DAT افزایش 60 درصدی تعداد مرگ و میر ناشی از رانش زمین، 278 درصد افزایش در مرگ و میر ناشی از آتش سوزی های جنگلی و افزایش 340 درصدی مرگ و میر ناشی از طوفان را بین سال 2022 و 2023 در دنیا ثبت کرده است.

همچنین سیل ویرانگری که لیبی را تحت تاثیر قرار داد، یکی از مرگبارترین حوادثی بود که در این سال رخ داد.

به گفته کارشناسان، رویدادهای آب و هوایی شدید در نتیجه بحران آب و هوایی و تغییرات اقلیمی بیشتر و شدیدتر می شوند.

تجزیه و تحلیل Save the Children از داده های EM-DAT همچنین تاکید می کند که چگونه کشورهای کم درآمد جهان، بار عمده بحران آب وهوایی را در سال 2023 متحمل شده اند، به طوری که بیش از نیمی از افرادی که در این سال بر اثر بلایای آب و هوایی کشته شدند از کشورهای کم درآمد یا با درآمد متوسط بودند.

«کلی تول»، رییس جهانی تغییرات اقلیمی در Save the Children در این باره گفت: این تحلیل به وضوح نشان می دهد که چگونه بحران آب و هوایی به طور نامتناسبی بر کسانی تاثیر می گذارد که کمترین نقش را در ایجاد آن داشته اند و کمترین توانایی را هم برای مقاومت در برابر مخرب ترین تاثیرات آن دارند که این وضعیت نابرابری، فقر و آوارگی را بیشتر می کند.

وی افزود: هزاران مرگ و میر ناشی از رویدادهای شدید آب و هوایی در سال گذشته میلادی نمونه بارز تاثیر عظیمی است که تغییرات آب و هوایی بر کودکان، خانواده ها و جوامع می گذارد. بلایای آب و هوایی کودکان را بی خانمان می کند و از تحصیل بازمی دارد و آن ها مدام از اینکه سیل، طوفان و آتش سوزی جان عزیزانشان را بگیرد، می ترسند.

وی خاطرنشان کرد: ما باید به طور قابل توجهی بودجه مرتبط با رویدادهای آب و هوایی را افزایش دهیم و آن را با نیازهای کودکان منطبق کنیم. توافق برای «گذر از سوخت های فسیلی» در کنفرانس کاپ 28 (COP28) گامی در جهت درست است، اما با حذف سریع سوخت های فسیلی، فاصله دارد.

وقوع یکی از طولانی ترین طوفان های استوایی

در ماه فوریه 2023 طوفان موسوم به «فردی»، ماداگاسکار، مالاوی و موزامبیک را تخریب کرد. این طوفان که یکی از طولانی ترین طوفان های استوایی ثبت شده است، جان بیش از 1400 نفر را در سراسر منطقه گرفت، هزاران نفر را آواره کرد و بیش از 1600 مدرسه را در موزامبیک و مالاوی ویران و یادگیری صدها هزار کودک را مختل کرد.

خسارات برجا مانده ناشی از طوفان «فِردی»

«آنجو»، یکی از دانش آموزانی که تحت تاثیر این طوفان در ماداگاسکار قرار گرفته و از تحصیل بازمانده بود، در این باره گفت: تمام دفترچه های من در طول طوفان خیس شده و آسیب دیدند.

بر اساس گزارش های سازمان ملل متحد، در پاکستان حدود 200 نفر که تقریباً نیمی از آنها کودک بودند، در حوادث مربوط به بارندگی در طول فصل باران های موسمی که از اواخر ژوین آغاز شد، کشته شدند.

به گزارش «ریلیف وب»، هرچند در طول قرن گذشته فاکتورهایی چون پیش بینی بهتر، آمادگی و مدیریت در برابر بلایا، تعداد افرادی را که بر اثر بلایای ناشی از آب وهوا جان خود را از دست می دهند، کاهش داده است اما طبق گزارش سازمان جهانی هواشناسی، تعداد رویدادهای آب و هوایی شدید جهانی در طول 50 سال گذشته پنج برابر شده است.

سیل مرگبار لیبی، درس عبرتی برای همگان

در همین سال به دنبال سیل مرگبار ناشی از طوفان مدیترانه ای موسوم به «دانیل»، دست کم 11 هزار و 300 نفر در لیبی جان باختند.

فروریختن دو سد در نتیجه بارندگی های شدید در این شهر خسارات گسترده و تلفات بسیاری برجای گذاشت. همچنین بنابر اعلام آژانس مهاجرت سازمان ملل، بیش از 38 هزار و 600 نفر بر اثر سیل در لیبی آواره شده اند.

سخنگوی یک سازمان امدادی در همان زمان وقوع این حادثه در این باره گفت: به دلیل وسعت خرابی ها در این شهر، تلاش برای هماهنگ کردن عملیات امدادرسانی به «کابوس» تبدیل شده است.

سیلی که منجر به تخریب دو سد در شهر «درنه» شد در یک منطقه بسیار متراکم به لحاظ جمعیت روی داد. طوفان، ابتدا کلان شهر «بنغازی» را تحت تاثیر قرار داد و سپس سواحل شرقی لیبی را به سمت شهرهای منطقه «جبل الاخضر» واقع در شمال شرقی این کشور مانند درنه درنورید.

امدادگران در حال امدادرسانی در مناطق حادثه دیده لیبی

نکته عجیب و قابل توجه این است که دو سد قرار گرفته روی رودخانه «وادی ورنه» دقیقا برای محافظت از شهر در برابر سیل ساخته شده بودند.

گفته می شود پس از تعمیرات قابل توجهی که چند سال پیش توسط دولت لیبی در این سد انجام شده بود، افراد بیشتری در طول سال های اخیر در این شهر ساکن شدند زیرا در آنجا احساس امنیت می کردند.

کارشناسان و دانشمندان علوم آب و هوایی، شکل گیری سامانه های شدید و غیرمعمول جوی نظیر طوفان و سیل که به ویژه در تابستان سال گذشته میلادی بسیاری از نقاط جهان را تحت تاثیر قرار داد، ناشی از تغییرات اقلیمی و به طور مشخص، گرم شدن کره زمین می دانند که به تشدید طوفان ها، بارش ها و سیلاب ها دامن زده است.

دمای زمین از زمان شروع عصر صنعتی تاکنون 1.1 درجه گرمتر شده و اگر کشورها به شدت از تصاعد گازهای گلخانه ای کم نکنند، روند گرمایش ادامه خواهد یافت.

کاپ 28 و امید به ایجاد تغییر

در 2023 نمایندگان بیش از 60 کشور در بیست وهشتمین نشست اقلیمی سالانه سازمان ملل متحد که از 30 نوامبر تا 12 دسامبر این سال برگزار شد، شرکت کردند.

کشورهای شرکت کننده در اجلاس کاپ28 در امارات عربی متحده در خصوص «گذار» به دوران عاری از سوخت های فسیلی به اجماع رسیدند. این تصمیم در نهایت با موافقت همه کشورهای شرکت کننده در نشست اتخاذ شده است. اعضای هیات های شرکت کننده از این تصمیم استقبال کردند.

این در حالیست که پیش از این نگرانی های زیادی درباره احتمال شکست اجلاس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل (کاپ 28) در دبی وجود داشت.

در این نشست «سلطان احمد جابر»، رییس اماراتی کاپ 28 تصمیم کشورهای جهان در این اجلاس را «تاریخی» خواند.

وی تاکید کرد این اولین بار است که در توافق پایانی اجلاس به سوخت های فسیلی اشاره شده است. سلطان احمد جابر، مدیر شرکت ملی نفت ابوظبی «ادنوک» است.

«ووپکا هوکسترا»، کمیسر اتحادیه اروپا پیش از آغاز نشست پایانی کاپ 28 گفته بود که این اجلاس می تواند «آغازی برای پایان سوخت های فسیلی» باشد.

به گفته کارشناسان، تغییرات اقلیمی نقش مهمی را در گرمایش زمین ایفا می کند. در همین حال عامل مهم دیگر بازگشت پیش بینی شده پدیده آب و هوایی ال نینو است. سازمان جهانی هواشناسی (WMO) می گوید این ترکیب قرار است دمای جهانی را به رکورد جدیدی در پنج سال آینده برساند.

در این پدیده اقلیمی، بادهایی که معمولا آب های گرم اقیانوس آرام را به غرب سوق می دهند، ضعیف می شوند. این شرایط، امکان حرکت آب گرم به سوی شرق و پراکنده شدن آن در بخش وسیعی از اقیانوس را فراهم می کند. به این ترتیب رطوبت هوا در این بخش ها بیشتر می شود که چرخه های معمول جوی در اطراف جهان را تغییر می دهد.

خسارات بی سابقه ناشی از بلایای طبیعی در 2023

آمار یک شرکت بیمه آلمانی نشان می دهد که مجموع خسارات ناشی از فاجعه های طبیعی در سال گذشته میلادی در جهان حدود 250 میلیارد دلار بوده است.

گرمایش زمین دلیل اصلی افزایش حوادث آب و هوایی است. فاجعه های طبیعی در سال قبل از آن نیز در جهان خسارات زیادی به جا گذاشت. شرکت بیمه اتکایی مونیخ ری «MunichRe» اعلام کرد، مجموع خسارات فاجعه های طبیعی در جهان در سال 2023 حدود 250 میلیارد دلار و تقریباً هم سطح سال قبل از آن بوده است.

اما مونیخ ری گفته است در 2023 برخلاف سال های گذشته «فاجعه های بسیار بزرگ در کشورهای صنعتی» منجر به افزایش خسارات نشده است، بلکه حوادث شدید آب و هوایی در دیگر مناطق منجر به این میزان زیاد خسارات شده است.

«ارنست راوخ»، مدیر پژوهشگران اقلیمی شرکت بیمه مونیخ ری گفته است: گرمایش فزاینده زمین باعث افزایش حوادث شدید آب و هوایی و خسارت های احتمالی آن می شود.

او افزوده است: در گرمای بالاتر، آب بیشتری بخار می شود و افزایش رطوبت در اتمسفر زمین انرژی بالقوه برای طوفان های بیشتر ایجاد می کند.

پایان خبر ووکس