نوزادان نارس در معرض ابتلا به «بیماری هیدروسفالی»

آفتاب نیوز :

«احسان مرادی» فلوشیپ جراحی مغز و ستون فقرات کودکان و عضو هییت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت وگو با خبرنگار ایلنا درباره بیماری هیدروسفالی گفت: واژه هیدروسفالی به معنای افزایش میزان مایع مغزی-نخاعی در جمجمه است. افزایش این مایع می تواند به علت افزایش مایع مغزی-نخاعی باشد که بسیار نادر است، یا به علت جذب نشدن مایع مغزی-نخاعی باشد که شایع تر است و بیش تر مشکلات نیز از این نوع به وجود می آید. همچنین یکی دیگر از علت های آن، کوچک شدن حجم مغز به علت یکسری بیماری های خاص است که جای آن را مایع مغزی- نخاعی پر می کند؛ در نتیجه این علایم باعث بزرگی سرغیرمعمول در نوزدان می شود.

علت ابتلا به بیماری هیدروسفالی در اطفال و بزرگسالان
جراح مغز وستون فقرات کودکان در خصوص ژنتیکی بودن بیماری هیدروسفالی در اطفال و بزرگسالان بیان کرد: در بزرگسالان علل ژنتیکی کمتر مطرح می شود بیشتر تومورها، عفونت ها و ضربات مغزی در بزرگسالان دیده می شود، اما در اطفال، علل ژنتیکی بودن بیماری هیدروسفالی شایع تر است. عفونت ها، تومورها، ضربات مغزی و نوزادانی که زودتر از نه ماهگی به دنیا می آیند و نارس هستند، بیشتر به بیماری هیدروسفال مبتلا می شوند.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که آیا هیدروسفالی روی حواس پنجگانه کودکان تاثیر دارد؟ پاسخ داد: هنگامی که هیدروسفالی در بچه های زیر یکسال باعث افزایش فشار مغز شود، اندازه دور سرآن ها افزایش پیدا می کند، ملاج آن ها سفت می شود، روی حرکات چشم تاثیر دارد و همچنین تکامل با تاخیر انجام می شود. فشار مغز که بالا باشد، باعث مرگ سلول های مغزی و یا تاخیر در عملکرد آن ها می شود. راه رفتن خاص، تاخیر در گفتار و اختلالات بینایی از علایمی است که در هنگام بروز بیماری هیدرسفال خود را نشان می دهد.

مرادی در پاسخ به این سوال که آیا بیماری هیدروسفالی به مرگ منجر می شود، بیان کرد: این بیماری حتما موجب مرگ نمی شود، اما اگر به موقع برای درمان آن اقدام نکنند و خانواده ها نسبت به این بیماری بی اهمیت باشند، موجب مرگ نیز خواهد شد.

شانت مغزی استانداردترین و شایع ترین درمان هیدروسفالی
فلوشیپ جراح مغز و ستون فقرات در خصوص درمان بیماری هیدروسفالی اظهار نظر کرد: از راه های درمان بیماری هیدروسفالی می توان به تعبیه شانت مغزی که یک لوله از جنس لاستیکی خاص است، اشاره کرد. بدن با این لوله لاستیکی سازگاری دارد، این لوله از زیر پوست از مغز و گردن و سینه رد می شود و آن را در حفره شکمی می گذارند. آب مغز از لوله به شکم با فشار خاصی تخلیه می شود و از طرق شکم جذب می شود. این روش استانداردترین و شایع ترین درمان هیدروسفالی است.

وی ادامه داد: درمان های جدیدتری مانند اندوسکوپی نیز وجود دارد که اگر جایی از مغز انسداد داشت می توان از اندوسکوپ که دوربین بسیار ظریفی دارد، استفاده کرد. برای این روش یک سوراخ بسیار کوچک در مغز ایجاد می کنند، اندوسکوپ را از بافت مغز عبور می دهند و آن را به داخل بطن های مغز می فرستند و جاهایی که انسداد دارد را باز می کنیم و به موازات آن حفره ای را ایجاد می کنیم تا آب داخل آن تخلیه شود.

عضو هییت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره پیشرفت حوزه درمان برای بهبود وضعیت بیماران هیدروسفالی اعلام کرد: ما در پنجاه سال اخیر به جز اندوسکوپی نتوانسته ایم پیشرفت های بزرگی داشته باشیم. موضوعی که بسیار اهیمت دارد، تشخیص سریع این بیماری است، تا شانت گذاری را انجام دهیم و بیماری را کنترل کنیم، قبل از اینکه آثار جبران ناپذیری داشته باشیم.

مرادی درباره کودکان مبتلا به بیماری هیدروسفالی گفت: کودکانی که به موقع شانت گذاری انجام داده اند و تحت درمان بوده اند، حتی از لحاظ ظاهری نیز با کودکان دیگر تفاوتی ندارند و به طورعادی زندگی روزمره خود را می گذرانند.

جراح مغز و ستون فقرات کودکان خاطرنشان کرد: مدام باید شانت این کودکان چک شود و علایم کودکان را به پدر و مادر آنان گزارش دهیم. من به عنوان یک جراج مغزواعصاب کودکان دایما به پدرمادر بیماران هیدروسفالی می گویم، اگر چیزی به دلتان بد افتاد، حتما به پزشک مراجعه کنید و این بیماری را جدی بگیرید.