آمبولانس، تاکسی آژیردار نیست/ مجازات سوءاستفاده از خودروهای امدادی چیست؟

هفته گذشته بود که انتشار تصاویری از سوءاستفاده چند چهره ورزشی از آمبولانس برای خروج از ورزشگاه آزادی خبرساز شد و بار دیگر این پرسش را در اذهان عمومی مطرح کرد که عواقب سوءاستفاده از خودروهای امدادی چیست و چرا هرازچندگاهی خبرهایی از تردد معلمان خصوصی، سلبریتی ها و … با آمبولانس منتشر می شود؟

به گزارش ووکس، آمبولانس کلمه ای با ریشه ای فرانسوی است که کم و بیش در سراسر جهان و از جمله کشور ما نیز با همینواژه بیان می شود. آمبولانس یعنی وسیلهٔ نقلیهٔ پزشکی مجهز که «بیماران» را به مراکز درمانی انتقال داده و در صورت نیاز در طول مسیر نیز خدمات و مراقبت های پزشکی اضطراری را به آنان ارایه می دهد. این تعریف اما گاهی اوقات در کشور ما دستخوش تغییراتی می شود که تعجب برانگیز است. یک روز یک استاد دانشگاه از تردد معلم های خصوصی کنکور با آمبولانس خبر می دهد و مدتی بعد هم خبر می رسد که برخی از سلبریتی ها برای فرار از ترافیک آمبولانس را به عنوان وسیله نقلیه خود انتخاب کرده اند. 

حالا هم در تازه ترین این حواشی، ویدیویی منتشر شده که علی پروین و محمود خردبین از پیشکسوتان باشگاه پرسپولیس پس از پایان جشن قهرمانی این تیم، با آمبولانس از ورزشگاه آزادی خارج شده اند. اقدامی که واکنش سریع اورژانس تهران را درپی داشت و محمد اسماعیل توکلی، رییس اورژانس استان تهران بلافاصله دستور تعلیق فعالیت شرکت خصوصی مالک آمبولانس مذکور را صادر کرد.

همچنین درپی این اتفاق رییس مرکز اورژانس استان تهران نیز با بیان توضیحاتی تکمیلی به ووکس گفت: « اول باید تاکید کنم که این اقدام غیرقانونی است و گرچه این تخلف از سوی یک شرکت خصوصی انجام شده، اما واقعیت این است که آمبولانس وسیله ای است که چه خصوصی باشد و چه دولتی، باید صرفا در کارکرد خود مورد استفاده قرار بگیرد. در پی انتشار این تصاویر و همچنین دریافت گزارش این اقدام از سوی نماینده سازمان اورژانس استان تهران در ورزشگاه آزادی و انتشار تصاویر آن در شبکه های اجتماعی، اداره نظارت بر آمبولانس های غیر 115 این سازمان ضمن بررسی این موضوع، تمام اقدامات قانونی را در دستور کار قرار داد.»

او ادامه داد: « با توجه به اینکه استفاده از آمبولانس به غیر از فوریت های پزشکی برای اشخاص و هر نهادی غیر قانونی است؛ اورژانس استان تهران به هیچ  عنوان به مراکز آمبولانس خصوصی، شرکت های تابعه و هر نهاد غیر دولتی که از آمبولانس خصوص استفاده می کند اجازه نقض دستورالعمل های تعیین شده را نخواهد داد.»

با این وجود اما همچنان این پرسش مطرح است که عواقب و مجازات سوءاستفاده از آمبولانس چیست و چه برخوردی باید با آن دسته از افرادی که برای فرار از ترافیک، مخفی ماندن از دید عموم یا … از آمبولانس استفاده می کنند، صورت بگیرد. آیا سوءاستفاده کنندگان از آمبولانس و همچنین شرکت های خصوصی که چنین خدماتی را به افراد خاص ارایه می دهند، می دانند که در تخلفشان چه آسیبی به سرمایه اجتماعی اورژانس وارد خواهد کرد؟

بر اساس دستورالعمل به کارگیری آمبولانس ها در مراکز درمانی، «استفاده از آمبولانس ها فقط به منظور انتقال بیماران و پس از صدور برگ ماموریت خواهد بود.» و هرگونه استفاده دیگری از این خودروهای امدادی ممنوع و غیرقانونی است. همچنین طبق بند پنجم ماده سه آیین نامه آمبولانس های خصوصی، خروج آمبولانس از مراکز خدمات آمبولانس خصوصی و تردد در سطح شهر باید بر اساس ماموریت حمل بیمار و با داشتن برگه ماموریت با زمان مشخص باشد و استفاده از آمبولانس در سایر موارد غیر موجه، ممنوع است. 

برخورد با شرکت متخلف آمبولانس خصوصی

بابک یکتاپرست سخنگوی سازمان اورژانس کشور در گفت وگو با ووکس درباره سوءاستفاده از آمبولانس ها گفت: بر اساس قوانین، در مجموع استفاده از آمبولانس ها چه دولتی و چه خصوصی، تنها برای جابجایی بیمار است و هرگونه استفاده دیگری از این خودروها غیرمجاز و غیرقانونی است.

وی با اشاره به استفاده ناصحیح از آمبولانس در استادیوم آزادی افزود: استفاده از این خودروی امدادی، با هر بهانه و توسط هر فردی کاملا غیرقانونی است؛ زیرا ممکن است در همان بازه زمانی دقیقا یک بیمار به آمبولانس احتیاج پیدا کند و از آنجایی که ما مشکل کمبود آمبولانس در کشور داریم؛ این مسیله بسیار مهم است و از آنجایی که این امر غیرقانونی است؛ قطعا با متخلفان برخورد صورت می گیرد.

یکتاپرست با اشاره به روند رسیدگی به تخلف این شرکت خصوصی گفت: در این پرونده، آمبولانس متعلق به یک شرکت خصوصی بود که فعلا این شرکت پلمب شده و بررسی های بیشتر هنوز ادامه دارد و قطعا مسیولین این شرکت باید مسیولیت عمل غیرقانونی خود را بپذیرند.

وی افزود: شرکت های خصوصی برای فعالیت به مجوز سازمان اورژانس کشور نیاز دارند و همه مسایل از جمله کیفیت خودروها و نیروها نیز تحت نظر سازمان اورژانس کشور بررسی می شود. این شرکت ها تحت نظارت اداره «آمبولانس های خصوصی» این سازمان مشغول به فعالیت هستند و در صورت بروز هرگونه تخلفی نیز باید پاسخگو باشند. 

سخنگوی سازمان اورژانس کشور ادامه داد: آمبولانس های 115 دایما در رصد هستند و امکان این سوءاستفاده ها در آنها وجود ندارد؛ بنابراین می توان گفت که عمده این تخلفات توسط شرکت های خصوصی انجام می شود.

مجازات سوءاستفاده از آمبولانس چیست؟

اسماعیل فراهانی، معاون فنی و عملیات اورژانس استان تهران نیز در گفت وگو با ووکس درباره شرکت های آمبولانس خصوصی گفت: شرکت های آمبولانس های خصوصی، بر اساس آیین نامه تاسیس مراکز خدمات آمبولانس خصوصی مراحل مختلف را طی کرده و در پایان مجوز فعالیت دریافت می کنند. تداوم فعالیت این شرکت ها، منوط به رعایت نکات آیین نامه است و در این قانون همه اصول و شرایط کار مطرح شده است.

معاون فنی و عملیات اورژانس استان تهران ادامه داد: اگر هرکدام از مفاد آیین نامه توسط این شرکت ها رعایت نشود، با آنها برخورد قانونی صورت می گیرد همچنین ممکن است از ادامه فعالیت آنها جلوگیری شود.  همه این شرکت ها تحت نظر سازمان اورژانس پیش بیمارستانی کشور و دانشگاه های علوم پزشکی هستند و فعالیت آنها به صورت رندوم نیز رصد می شود. 

وی افزود: در استان تهران، اداره نظارت بر آمبولانس های غیر 115، به صورت شبانه روزی و مستمر بر فعالیت این شرکت های خصوصی نظارت دارد و در هرکجا که مشکلی باشد با این شرکت ها برخورد صورت می گیرد.

معاون فنی و عملیات اورژانس استان تهران با اشاره به نوع برخورد با شرکت های متخلف ادامه داد: اگر در هر زمینه ای این شرکت ها، تخلف انجام دهند به صورت موقتی تعطیل می شوند. همچنین جریمه ای برای آنها در نظر گرفته می شود. در مواقعی ممکن است نسبت به نوع تخلف، از تمدید اعتبار مجوز این شرکت ها جلوگیری شود و این گونه به خاطر تخلفات انجام شده از ادامه فعالیت منع می شوند.

وی در پاسخ به این سوال که چند شرکت چنین تخلفاتی دارند، افزود: تعداد شرکت های متخلف بسیار کم است زیرا آنها مشتاق به ادامه فعالیت خود هستند در نتیجه تلاش می کنند کمترین تخلف را مرتکب شوند.

از سرمایه اجتماعی اورژانس صیانت شود

امیر محمود حریرچی، جامعه شناس نیز در این باره به ووکس گفت: هر شرکت، سازمان و فردی که در ارتباط با آمبولانس ها فعالیت دارد، باید به مسیولیت فردی خود در برای سرمایه اجتماعی اورژانس و آمبولانس به عنوان یک نهاد امدادی و عمومی توجه ویژه داشته باشد. من نمی دانم چه افرادی از آمبولانس ها سوءاستفاده کرده و از آن به عنوان تاکسی آژیردار خود استفاده می کنند، البته بعید می دانم که چنین مواردی زیاد باشد، اما موضوع این است که در کنار برخورد با این افراد باید با شرکت های متخلف نیز برخورد شود.

وی ادامه داد: افراد متخلف در واقع از ناوگان امدادی سوءاستفاده کرده و ممکن است اقدامشان جان یک نفر را به خطر بیاندازد. اما شرکتی که چنین خدماتی را ارایه می دهد، نه تنها ممکن است در زمان نیاز فوری به آمبولانس، خودروی کافی برای امدادی رسانی را در اختیار نداشته باشد، بلکه مرتکب اقدامی دیگر هم شده و آن لطمه به جایگاه و سرمایه اجتماعی اورژانس است. اگر خدای نکرده مردم به سبب همین معدود تخلفات چند شرکت خصوصی، اعتماد خود را به آژیر و ماموریت اورژانس از دست بدهند، آن وقت چه پاسخی می توان برای این پیامد داشت؟

این جامعه شناس تاکید کرد: از این رو لازم است که اولا سازمان اورژانس کشور سازوکار و مقررات محکمی برای نحوه استفاده از آمبولانس ها و سوءاستفاده از آن اعمال و اجرا کند. همچنین لازم است با موارد تخلف نیز برخورد جدی صورت بگیرد تا اجازه بازی با آبرو و اعتبار هزاران نیروی خدوم و خدمتگزار اورژانس داده نشود.

انتشار اخباری از سوءاستفاده از آمبولانس ها گرچه معدود است، اما اولین بار نیست که منتشر می شود و متاسفانه پیگیری موارد قبلی نیز نشان می دهد که شرکت های خصوصی هر بار با پرداخت جریمه ای ناچیز، بهای تخلف بزرگ خود را می پردازند، لازم است که این مسیله در قانون مورد توجه بیشتری قرار گرفته و در صورت خلاء قانونی، اقدامات لازم در این خصوص انجام شده تا مجازاتی که برای این تخلفات تعیین می شود؛ بازدارندگی مناسب را داشته باشد.

پایان خبر ووکس