نکات ایمنی در استفاده از اسکافلدهای مثلثی

در صنعت ساختمان سازی استفاده از اسکافلد یا داربست ابزار اصلی برای کار در ارتفاع و دسترسی به بخش های مختلف سازه است. این سیستم ها که برای فراهم کردن شرایط کاری ایمن و مطمئن برای کارگران طراحی شده‌اند از اهمیت بالایی در پیشگیری از حوادث و تضمین سلامت محیط کاری برخوردار هستند. یکی از انواع این اسکافلدها اسکافلد مثلثی است که به دلیل ساختار خاص و طراحی مهندسی شده خود توانایی مقاومت و پایداری بیشتری در برابر بارهای دینامیکی و استاتیکی وارد شده دارد.

با این وجود استفاده از هر نوع اسکافلد از جمله اسکافلدهای مثلثی مستلزم رعایت اصول و نکات ایمنی خاص و اصولی می باشد. این نکات ایمنی برای کاهش خطرات احتمالی مانند سقوط لغزش یا آسیب های فیزیکی به کارگران طراحی شده‌اند. در این مقاله به تحلیل دقیق و فنی نکات ایمنی در استفاده از اسکافلدهای مثلثی خواهیم پرداخت. 

آشنایی با اسکافلد مثلثی و کاربردهای آن

اسکافلد مثلثی یکی از انواع داربست هایی است که در پروژه های ساختمانی بزرگ و پیچیده استفاده می‌شود. این داربست ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با ترکیب اجزای مثلثی شکل ساختاری مقاوم و پایدار ایجاد کنند. این ویژگی باعث می‌شود تا اسکافلد مثلثی نسبت به دیگر انواع داربست ها توانایی بیشتری در تحمل بارهای سنگین و فشارهای وارده داشته باشد.

یکی از مهمترین کاربردهای این نوع داربست استفاده در کفراژبندی و مقاوم سازی قالب های بتن در پروژه های عمرانی است. در سازه هایی مثل پل ها یا تونل ها که به سازه های موقت و مقاوم نیاز دارند نقش مهمی در شکل گیری بستر اولیه اجرا دارد. این داربست ها به خاطر طراحی خاص خود دسترسی ایمن و راحت به نقاط مختلف سازه های بلند و در ارتفاعات را امکان پذیر می‌کنند.

ساخت اسکافلد مثلثی معمولا شامل جوش دادن لوله های داربستی به یکدیگر است تا هیچ درز و شکافی در ساختار نهایی وجود نداشته باشد. این ویژگی توان تحمل بارهای سنگین را بالا می‌برد و باعث می‌شود که این داربست ها برای پروژه های پیچیده و حساس ایده آل باشند. 

نکات ایمنی پیش از نصب اسکافلد مثلثی

پیش از آغاز نصب داربست فلزی مثلثی ضروری‌ست که مجموعه‌ای از اقدامات اولیه با دقت و برنامه ریزی انجام شود. اجرای درست این مراحل اولیه مسیر نصب و به کارگیری در پروژه را هموار کرده و از بروز خطاهای پرهزینه در ادامه کار جلوگیری می‌کند.

1- بررسی و آماده سازی بستر نصب

پیش از هرگونه اقدام اجرایی محل نصب باید از نظر تراز بودن استحکام خاک و نبود رطوبت یا نشست احتمالی مورد ارزیابی قرار گیرد. سطح زیر اسکافلد می‌بایست صاف پایدار و مقاوم در برابر بارگذاری باشد.

2- مطالعه نقشه ها و دستورالعمل های اجرایی

اجرای اسکافلد مثلثی باید مطابق با نقشه های مهندسی و دستورالعمل های فنی انجام شود. تعیین ارتفاع تعداد فریم ها جهت گیری سازه و نوع مهاربندی در این مرحله مشخص می‌گردد.

3- کنترل فنی قطعات

تمام اجزای اسکافلد شامل قاب‌ها مهاربندها پایه‌ها و اتصالات باید پیش از نصب از نظر سلامت فیزیکی بررسی شوند. هرگونه خوردگی ترک خم شدگی یا ایراد جوشکاری باید شناسایی شده و از چرخه نصب خارج گردد.

4- ایمن سازی محدوده کاری

برای جلوگیری از بروز حوادث محدوده اجرای اسکافلد باید به درستی علامت گذاری و از تردد افراد غیر مرتبط محافظت شود. فضای کافی برای استقرار تجهیزات و جابجایی قطعات نیز باید تأمین شده باشد.

5- هماهنگی و آمادگی تیم اجرایی

پرسنل نصب باید آموزش های لازم در زمینه اصول ایمنی نحوه اتصال قطعات کار در ارتفاع و استفاده از تجهیزات ایمنی فردی را گذرانده باشند. مسئولیت پذیری تیم اجرایی نقش مهمی در تضمین ایمنی نصب دارد.

کنترل استحکام و تعادل اسکافلد مثلثی به هنگام استفاده

حفظ استحکام و تعادل اسکافلدهای مثلثی در هنگام استفاده یکی از اصول ایمنی در پروژه های عمرانی می باشد. این سازه های موقت باید در برابر بارهای مختلف و شرایط متغیر مقاوم باشند تا از بروز هرگونه حادثه جلوگیری شود. در این بخش به بررسی نکات ضروری برای کنترل استحکام و تعادل این نوع اسکافلدها خواهیم پرداخت.

1- بررسی وضعیت پایه ها و تکیه گاه ها

استحکام و تعادل اسکافلد به وضعیت پایه ها و تکیه گاه های آن وابسته است. پایه ها باید در سطح صاف و مقاوم نصب شوند تا از احتمال لغزش یا واژگونی جلوگیری شود. در صورت مشاهده هرگونه نشست یا جابه‌جایی پایه ها باید فورا آن‌ها را تنظیم یا تعویض کرد.

2- کنترل بارگذاری و توزیع وزن

توزیع یکنواخت وزن بر روی اسکافلد مثلثی از اهمیت بالایی برخوردار است. بارها نباید به صورت متمرکز بر روی یک نقطه قرار گیرند زیرا این کار می‌تواند باعث ایجاد فشار اضافی بر سازه و خطرات احتمالی شود. باید همواره از میزان بار مجاز هر بخش اسکافلد آگاهی داشته باشیم و از بارگذاری بیش از حد اجتناب کنیم.

3- نظارت بر شرایط محیطی

شرایط جوی از جمله باد بارش باران یا برف می‌توانند تاثیر زیادی بر استحکام اسکافلد داشته باشند. در صورت وجود باد شدید یا شرایط نامساعد جوی باید اقدامات لازم برای تثبیت بیشتر اسکافلد صورت گیرد. استفاده از مهاربندهای اضافی در این شرایط ضروری است.

4- کنترل مستمر وضعیت مهاربندها

مهاربندها بخش مهمی از سیستم اسکافلد مثلثی هستند که برای حفظ تعادل و استحکام سازه طراحی می‌شوند. مهاربندها باید به صورت دوره‌ای بررسی شوند تا از ثابت ماندن آن‌ها در موقعیت صحیح اطمینان حاصل شود. همچنین باید از نصب مهاربندهای مناسب و با ظرفیت تحمل بار متناسب با نیاز پروژه اطمینان پیدا کرد.

5- بررسی وضعیت سطحی و شرایط کف

سطح کف باید از نظر صاف و مقاوم بودن مورد بررسی قرار گیرد. هرگونه ناهمواری یا نرم بودن سطح می‌تواند بر تعادل و استحکام اسکافلد اثر بگذارد. همچنین باید از استفاده از اسکافلد در مناطقی که ممکن است دچار نشست یا لغزش شوند خودداری کرد.

6- ارزیابی عملکرد مداوم در طول زمان

در پروژه های بلند مدت به هنگام استفاده از اسکافلد مثلثی باید بررسی های منظم انجام گیرد تا اطمینان حاصل شود که سازه به درستی عمل می‌کند. اگر اسکافلد به طور مداوم تحت فشار است بهتر است دوره های زمانی کوتاه تری برای کنترل استحکام آن تعیین کرد.

7- نظارت بر رعایت استانداردهای ایمنی و عملیاتی

تمامی کارگران باید به طور مداوم با استانداردهای ایمنی و عملیاتی آشنا باشند. در صورتی که اسکافلد با بارهای سنگین یا کار در ارتفاعات زیاد در حال استفاده است هرگونه انحراف از این استانداردها می‌تواند منجر به بروز حوادث جبران ناپذیر شود.

روش های صحیح نگهداری و تعمیر اسکافلد مثلثی

برای حفظ عملکرد بهینه و ایمنی اسکافلد مثلثی رعایت اصول دقیق فنی و ایمنی باید با دقت رعایت شود. این فرآیند باعث می‌شود که سازه طول عمر بیشتری داشته باشد و در عین حال ایمنی کارگران در حین کار حفظ شود.

1-  بررسی مستمر اتصالات و ساختار اسکافلد

اتصالات اسکافلد باید به طور منظم بررسی شوند. هر گونه شل شدن ترک خوردگی یا آسیب به لوله ها باید فورا تعمیر یا تعویض شود. این کار کمک می‌کند تا از بروز هرگونه ناپایداری یا خطرات ناشی از افتادگی جلوگیری شود.

2- محافظت در برابر شرایط جوی

اسکافلدها باید در برابر شرایط جوی نامساعد مانند بارش باران برف یا بادهای شدید محافظت شوند. در صورت بروز چنین شرایطی باید از پوشش های مناسب برای جلوگیری از آسیب به اسکافلد و حفظ پایداری آن استفاده کرد.

3- نظارت بر بارهای وارده

بررسی و اطمینان از توزیع یکنواخت بارها بر اسکافلد بسیار ضروری است. افزایش غیرمنتظره بارهای اضافی می‌تواند باعث آسیب به ساختار اسکافلد شود. بنابراین باید از قرار دادن بارهای بیش از حد مجاز اجتناب کرد.

4- نظافت و محافظت از لوله ها

لوله ها و اتصالات اسکافلد باید از هر گونه آلودگی یا مواد خارجی مانند چربی گرد و غبار یا رطوبت پاک شوند تا از خوردگی و کاهش عمر مفید اسکافلد جلوگیری شود. این کار می‌تواند به حفظ استحکام و کارایی اسکافلد در طول زمان کمک کند.

5- آموزش کارگران برای تعمیرات و نگهداری

کارگران باید در خصوص روش های نگهداری و تعمیر صحیح اسکافلد آموزش ببینند تا در صورت نیاز به تعمیرات اقدام فوری و موثر انجام دهند. آگاهی از مشکلات رایج و راهکارهای تعمیر می‌تواند در مواقع بحرانی بسیار کمک کننده باشد.

در نظر داشته داشته باشیم که ایمنی در پروژه های ساختمانی چیزی نیست که بتوان به سادگی از آن صرف نظر کرد. اسکافلد مثلثی به عنوان یکی از تجهیزات مهم دسترسی به ارتفاعات و تامین استحکام در پروژه های پیچیده تنها زمانی کارآمد خواهد بود که با دقت و دانش کافی نصب نگهداری و استفاده شود. هرگونه غفلت در این زمینه می‌تواند نه تنها باعث تضعیف استحکام سازه شود بلکه جان کارگران را نیز به خطر اندازد.